tytuł strony
  
 

 
.:menu:.

 

Najcenniejszy w Polsce zespół budowli zabytkowych, umieszczony przez UNESCO na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego. Na Wawelu gotycko-renesansowy zamek królewski z XIV-XVI w. i gotycka katedra z XIV w., z renesansową Kaplicą Zygmuntowską z XVI w. Na obszarze otoczonego Plantami (początek XIX w.) śródmieścia: kościoły romański z XI-XII w. (św. Andrzeja, św. Wojciecha), gotycki z XIII-XV w. (Mariacki ze słynnym ołtarzem Wita Stwosza 1477-89, Dominikanów, Franciszkanów, św. Marka, Świętego Krzyża) i barokowy z końca XVI-XVIII w. (św. Piotra i Pawła, św. Anny); gotycko-renesansowe Sukiennice, gotycka wieża ratuszowa z XIV w. (barokowy hełm z XVIII w.), pałace z XVI-XVIII w., kamienice z XIV-XIX w., pozostałości murów miejskich z XIV-XV w. z Bramą Floriańską i Barbakanem, budowle uniwersyteckie z XV-XVII w.; na Kazimierzu gotyckie kościoły św. Katarzyny i Bożego Ciała z XIV-XV w., ratusz z XV-XIX w., Stara Bożnica z XV-XVI w. i synagogi z XVI-XVII w. Poza Wawelem i śródmieściem zespoły klasztorne: Paulinów na Skałce z XVII-XVIII w., Benedyktynów w Tyńcu z XIV-XVII w., Kamedułów na Bielanach z XVII w., Norbertanek na Zwierzyńcu z XVI-XVII w., opactwo Cystersów w Mogile z XIII-XVIII w. Liczne muzea, wśród nich: Narodowe (w tym zbiory Czartoryskich i galeria w Sukiennicach), historyczne, Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, Muzeum Judaizmu (w Starej Bożnicy), Muzeum Młodej Polski (na Bronowicach). Ogród zoologiczny, ogród botaniczny. W pobliskiej Wieliczce zabytkowa kopalnia z Muzeum Żup Krakowskich. WAWEL Wspaniały królewski zamek, na którym koronowani byli Piastowie i Jagiellonowie. Aż do 1609 roku był bezsprzecznie najważniejszym miejscem w kraju. Aktualne rozległe założenie powstawało przez kilkaset lat. Zbudowana w miejscu dawnego grodu Wiślan warownia, była wielokrotnie rozbudowywana i niszczona. Król Kazimierz Wielki wzniósł w XIV stuleciu na jej fundamentach nowe, gotyckie założenie rezydencjonalno-obronne. Rozbudowa trwała także w XV wieku, a w latach 1507-36 król Zygmunt August uczynił z Wawelu jeden z najwspanialszych renesansowych dworów w Europie. Jeszcze przez kilkadziesiąt lat trwała świetność potężnej królewskiej rezydencji, do 1595 roku, w którym nieszczęśliwy pożar poczynił spore zniszczenia. Mimo odbudowy, nie odzyskał swego dawnego blasku, a w 1609 roku całkowicie stracił swe znaczenie, gdy Zygmunt III Waza ze swymi doradcami przeniósł się do Warszawy. Następne lata były coraz trudniejsze - został splądrowany przez Szwedów w latach 1655-57, spłonął podczas Wielkiej Wojny Północnej w 1702 roku, a pod zaborem austriackim zdewastowały go niemal doszczętnie stacjonujące tu wojska. Dopiero początek XX wieku to czas wytchnienia dla zamku. Ze składek społeczeństwa sfinansowano przeprowadzoną w latach 1906-39 restaurację starych murów. Remontem kierował A. Szyszko-Bohusz. Niestety znaczna część prac poszła na marne, gdy hitlerowcy złupili i zniszczyli z trudem odnawiany zamek. Po wojnie podjęto się jeszcze raz odbudowy zamku. Do dzisiaj zachowały się zarówno gotyckie, jak i renesansowe zabudowania (z arkadowym dziedzińcem), a także katedra z sarkofagami polskich monarchów. Dzisiaj jest to wspaniałe muzeum - Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu. KOŚCIÓŁ ŚW. ANNY - jest świątynią uniwersytecką, która została zbudowana w latach 1689-1703 na miejscu istniejącego tu wcześniej kościoła. Projektantem był holender Tylman z Gameren, nawiązał on początkowo do rzymskiego kościoła San Carlo ai Catinari, a potem do kościoła San Andrea della Valle. Początkowo planowano, że świątynia stanie w poprzek ulicy św. Anny, tak by jej piękna fasada widoczna była już od Rynku. Jednakże na drodze do realizacji tego zamierzenia stanął gmach Collegium Nowodworskiego, który w owym czasie nie był własnością uniwersytetu. Powstały kościół należy do budowli późobarokowych, co jednak nie pomniejsza jego monumentalnego charakteru, uwypuklonego w fasadzie o mocnych kolumnach i potężnych gzymsach, tworzących harmonijną i pełną wyrazu całość.
 
jeśli